مراسم گرامیداشت محمدرضا شجریان خواننده فقید موسیقی ایرانی عصر روز یکشنبه سی ام مهر ماه با همکاری مشترک خانه هنرمندان ایران و خانه موسیقی برگزار شد.

قطب الدین صادقی نویسنده، کارگردان و پژوهشگر شناخته شده عرصه تئاتر در ابتدای این برنامه که اجرای آن بر عهده سید عباس سجادی بود، توضیح داد: فرهنگ ایران به جز ادبیات کلاسیک چهار پرچم حیرت انگیز دارد که اولین آن موسیقی و پرچم‌های دیگر نمایش، فرش، کاشی کاری و معماری است. یکی از شاخص‌ترین‌های پرچم موسیقی، محمدرضا شجریان است. او از جمله هنرمندانی است که بنای موسیقی او با جان شما حرف می‌زند. موسیقی او به ویژه ربنای او، موسیقی تاثیرگذاری بود که با تمام وجودش معنویت یک سرزمین را در روح شما سرریز می‌کرد.

ستایش هنرمندی که در روز‌های طوفانی به داد موسیقی ایرانی رسید

وی افزود: محمدرضا شجریان هنرمندی یگانه است که دارای سه ویژگی است. اولین ویژگی او «ادراک» است. شجریان با تبحری که در فرهنگ عمومی ایران، فرهنگ کهن ایران و ادبیات کلاسیک ما داشت شرایطی را ایجاد می‌کرد که شعر‌ها و موسیقی هایش نیز معرف چنین میراث ارزشمندی باشد. دومین نکته‌ای که در آقای شجریان وجود داشت، تسلط فنی او بر دستگاه‌های موسیقی است. او تحریر‌های یگانه‌ای داشت که شجریان را تبدیل به هنرمند شاخصی کرد. سومین ویژگی او «احساس» بود. هنر شجریان غلظت عاطفی داشت که برازنده فرهنگ سه هزارساله ایران زمین بوده و در ملودی‌هایی که می‌خواند کاملا محسوس بود.

این نویسنده و کارگردان تئاتر تصریح کرد: آنچه باعث شده که این غنای عاطفی، تاثیرگذار باشد توانایی هنرمندی بود که سرد و گرم روزگار را چشیده بود و همین ویژگی‌ها بود که توانست محمدرضا شجریان را به این جایگاه برساند. به نظرم آنچه از شجریان به عنوان یک تصویر ماندنی شد، تنها تسلط و تکنیک و عاطفه نبود. او هنرمند دارای تشخصی بود که همراه هنرمندان دیگری، چون محمدرضا لطفی، حسین علیزاده و دیگران موجی را در موسیقی ایرانی راه اندازی کرد که من و نسل من احساس کردیم موسیقی ایرانی از حالت بزمی و مجلسی خارج و به آن بعد اجتماعی داده شده است. مسیری که بسیار تاثیرگذار بود و منشوری داشت که بسیار کارساز بود؛ بنابراین می‌توان گفت تبدیل موسیقی به یک هنر اجتماعی و فرهنگی کار بسیار ارزشمندی بود که محمدرضا شجریان سردمدارش است.

صادقی در تشریح دیگر ابعاد شخصیتی مرحوم محمدرضا شجریان گفت: من هیچ وقت شانس همکاری با شجریان را نداشتم، اما به طور حتم او را شایسته این مقام و جایگاه بزرگ می‌دانم. یادم می‌آید وقتی زمانی از او پرسیدم چرا یک بار دیگر با محمدرضا لطفی کار کردی. او گفت: لطفی ازهمه موزیسین‌تر است. یک بار هم یادم می‌آید وقتی درجایی مشغول اجرای موسیقی بود و دید نفراتی مشغول کشیدن سیگار هستند بلافاصله مکان را ترک کرد و تلاش می‌کرد در جایی موسیقی ایرانی اجرا شود که تشخص این هنر والا پایمال نشود. او هنرمندی نبود که هنرش را پای منقل تلف کند او هنرمندی بود که از موسیقی ایرانی به معنای واقعی کلمه پاسداری کرد.

وی در بخش پایانی صحبت‌های خود اظهار کرد: مدت‌ها پیش افتخار داشتم در یکی از اجرا‌های محمدرضا شجریان حضور داشته باشم. از قضا در آن آجرا رایزن فرهنگی کشور فرانسه هم حضور داشت. شرایطی پیش آمد که این دو با هم ملاقاتی داشته باشند و در این ملاقات که بنده ترجمه صحبت‌های رایزن فرهنگی را به عهده داشتم، دیدم که او با چه القاب بالایی در زبان فرانسه شجریان را تحسین می‌کرد. پس از آن نیز صحبت‌های شجریان را برای رایزن فرهنگی ترجمه کردم و دیدم او با چه تواضع و فروتنی پاسخ وی را داد. به هر ترتیب شجریان مایه فخر موسیقی ایران است او مایه فخر فرهنگ معاصر ایران است. شجریان اول اصالت فرهنگی داشت، دوم توانایی فنی داشت و سوم مقام اجتماعی داشت. او دارای یک جایگاه بزرگ هنری است که توانست به سهم خودش در دوره طوفانی به موسیقی جایگاه رفیعی ببخشد. مسیری که کار هرکسی نبود.