بیماری آلزایمر یک بیماری پیشرونده است که بر حافظه، یادگیری و رفتار تأثیر منفی می‌گذارد. طبق گزارش موسسه ملی پیری، بیش از 6 میلیون بزرگسال آمریکایی مبتلا به آلزایمر هستند.

هیچ درمانی برای بیماری آلزایمر وجود ندارد. درمان معمولاً شامل مصرف چندین دارو برای کاهش علائم یا کند کردن پیشرفت بیماری است. برخی از افراد ممکن است از درمان های جایگزین مانند طب سوزنی و رایحه درمانی نیز بهره مند شوند.

تحقیقات نشان می‌دهد که موسیقی بر سلامت افراد مبتلا به آلزایمر نیز تأثیر مثبت دارد. همچنین ممکن است شروع آلزایمر را در افراد در معرض خطر کندتر کند.

چه فرد تحت راهنمایی یک موسیقی‌درمانگر باشد یا به عنوان بخشی از یک فعالیت گروهی موسیقی را به روتین زندگی اضافه کند، مداخلات موسیقی می‌تواند به کاهش علائم و بهبود زندگی افراد مبتلا به آلزایمر و مراقبان آنها کمک کند.

موسیقی درمانی چیست؟

موسیقی درمانی یک رویکرد مبتنی بر شواهد است که از موسیقی برای بهبود نتایج سلامتی استفاده می‌کند. یک موسیقی‌درمانگر واجد شرایط می‌تواند یک برنامه سفارشی برای کمک به شما یا یکی از عزیزانتان با نیازهای فیزیکی، عاطفی، اجتماعی یا شناختی ایجاد کند.

با توجه به انجمن موسیقی درمانی آمریکا (AMTA)، موسیقی درمانی می‌تواند به موارد زیر کمک کند:

• بهبود حافظه
• بیان و ارتباط
• مدیریت استرس
• کاهش یا کنترل درد
• توانبخشی فیزیکی

موسیقی درمانی در مقابل سایر مداخلات موسیقی

موسیقی درمانی باید شامل یک موسیقی درمانگر معتبر باشد که می‌تواند یک برنامه شخصی برای بیمار ایجاد کند. تحقیقات نشان می‌دهد که برنامه های فردی موثرتر از برنامه های عمومی هستند.

تحقیقات همچنین نشان می‌دهد که مداخلات موسیقی گروهی ممکن است سلامت روان و رفاه را بهبود بخشد، حتی اگر توسط یک موسیقی‌درمانگر هدایت نشود. اما این مداخلات نیز نیازمند تفکر و برنامه ریزی است.

دکتر کارول بینون، استاد بازنشسته در دانشگاه وسترن در لندن، خاطرنشان می‌کند که موفقیت چنین مداخلاتی اغلب به رهبران متفکر و آگاه بستگی دارد. بینون می‌گوید: «مولفه‌های کلیدی شامل موسیقی مورد استفاده، نحوه استفاده از آن و اینکه چه کسی آموزش را انجام می‌دهد، است.»

بینون در مورد توسعه و نتایج پروژه کر بین نسلی تحقیق کرد که به افراد مبتلا به زوال عقل و مراقبان آنها با دانش آموزان دبیرستانی و معلم موسیقی آنها پیوست. این پروژه توسط انجمن محلی آلزایمر آغاز شد که آموزش هایی را برای معلم و دانش آموزان قبل از تعامل آنها ارائه می‌کرد.

«این باید یک برنامه درسی برنامه ریزی شده و متوالی باشد، نه فقط یک سری فعالیت.» بینون می‌افزاید: «باید یک برنامه وجود داشته باشد، اما شما همچنین باید انعطاف پذیر باشید.»

مداخلات موسیقی فعال و غیرفعال چیست؟

مداخلات موسیقی می‌تواند فعال یا غیرفعال باشد. طبق تحقیقات سال 2021، مداخلات فعال و غیرفعال بخش‌های مختلف مغز را درگیر می‌کنند.

مداخلات موسیقی فعال

موسیقی درمانی یا مداخلات فعال، شما را در ایجاد موسیقی درگیر می‌کند. نمونه هایی از مداخلات فعال عبارتند از:

• دایره های درام
• آواز گروهی
• نواختن یک ساز موسیقی
• آهنگسازی

این فعالیت ها اغلب شامل یک جزء حرکتی هستند. اگر حرکت به طور منظم بخشی از فعالیت موسیقی نیست، یک موسیقی درمانگر یا رهبر فعالیت ممکن است حرکات ساده را اضافه کند. تحقیقات 2022 Trusted Source نشان می‌دهد که عنصر حرکت ممکن است اثر درمانی را افزایش دهد.

یک مطالعه در سال 2021 نشان داد که مداخلات فعال بهتر از مداخلات غیرفعال در بهبود شناخت، رفتار و عملکرد حرکتی در افراد مبتلا به بیماری آلزایمر است.

مداخلات گوش دادن به موسیقیو غیر فعال

مداخلات غیرفعال یا پذیرا شامل گوش دادن به موسیقی است. هدف این است که موسیقی یک واکنش عاطفی را برانگیزد یا حافظه را تحریک کند.

یک مطالعه در سال 2018 نشان داد که مداخلات غیرفعال بهتر از مداخلات فعال در کاهش اضطراب، بی قراری و مشکلات رفتاری در افراد مبتلا به زوال عقل است.

موسیقی چگونه به افراد مبتلا به آلزایمر یا زوال عقل کمک می‌کند؟

بینون اظهار می‌دارد که آواز خواندن در پروژه کر بین نسلی پشتیبانی معنوی و زیبایی شناختی را برای افراد فراهم می‌کند که به نوبه خود سلامت و رفاه بهتر را تقویت می‌کند. او خاطرنشان می‌کند که شرکت کنندگان احساس انرژی می‌کردند و علائم را برای 2 تا 24 ساعت بعد از هر جلسه کاهش می‌دادند.

به نظر می‌رسد تحقیقات پزشکی مشاهدات بینون را تأیید می‌کند که مداخلات موسیقی می‌تواند به روش های زیر کمک کند.

تقویت حافظه

موسیقی می‌تواند به افراد مبتلا به آلزایمر کمک کند تا جزئیات زندگی خود را به خاطر بیاورند. محققان این خاطرات را زندگی‌نامه‌ برانگیخته از موسیقی می‌نامند که اغلب می‌توانند واضح و دقیق باشند. این اثر با موسیقی آشنا قوی تر است، اما حتی موسیقی ناآشنا نیز می‌تواند تأثیر بگذارد.

بهبود شناخت

بررسی سال 2023 از مطالعات سه قاره نشان داد که موسیقی درمانی به بهبود عملکردهای شناختی در افراد مبتلا به آلزایمر کمک می‌کند. نویسندگان همچنین خاطرنشان کردند که مداخلات فعال تأثیر بیشتری داشتند.

کاهش علائم رفتاری و روانی

تحقیقات نشان می‌دهد که برخی از مداخلات موسیقی می‌تواند به افراد مبتلا به زوال عقل کمک کند تا علائم زیر را کاهش دهند:

• اضطراب
• افسردگی
• تحریک پذیری
• بی تفاوتی

خوانندگی و تکنیک های ترکیبی موسیقی بیشترین تأثیر را داشتند.

نتایج در هنگام گوش دادن به موسیقی یا نواختن آلات موسیقی متفاوت بود.

بهبود روانی کلامی

کارآزمایی‌های بالینی دریافته‌اند که موسیقی درمانی می‌تواند مهارت‌های زبانی و کلامی را در افراد مبتلا به زوال عقل بهبود بخشد. آواز خواندن، ترانه سرایی و خواندن متن ترانه ها همگی به بهبود این مهارت ها کمک کردند. یک کارآزمایی در سال 2018 به تأثیر مثبت آن به طور خاص در افراد مبتلا به بیماری آلزایمر خفیف اشاره کرد.

افزایش کیفیت زندگی

بررسی 26 مطالعه در سال 2022 نشان داد بهبود قابل توجهی در کیفیت زندگی مرتبط با سلامت روان در میان افراد مبتلا به آلزایمر دیده شد؛ زمانی که موسیقی درمانی به درمان استاندارد آنها اضافه شد.

نویسندگان مطالعه همچنین متوجه بهبود خفیف در کیفیت زندگی مرتبط با سلامت جسمانی شدند. اما آنها نسبت به تعمیم احتیاط کردند زیرا در نتایج تفاوت زیادی وجود داشت.

چه نوع موسیقی به افراد مبتلا به آلزایمر یا زوال عقل کمک می‌کند؟

یک سبک خاص موسیقی وجود ندارد که به همه افراد مبتلا به آلزایمر یا زوال عقل کمک کند. AMTA خاطرنشان می‌کند که چندین سبک می‌توانند مفید باشند.

یک موسیقی‌درمانگر واجد شرایط، ترجیحات، شرایط و اهداف درمانی شما یا عزیزتان را در هنگام تصمیم‌گیری اینکه کدام موسیقی را به عنوان بخشی از درمان بگنجانید، در نظر می‌گیرد.

با این حال، یک تحقیقی در سال 2017 از کارآزمایی‌های بالینی که از موسیقی درمانی استفاده می‌کردند، برخی ترجیحات را نشان می‌دهد. مداخلات فعال معمولا شامل موسیقی آشنا برای فرد مبتلا به آلزایمر است. این‌ها می‌توانند آهنگ‌هایی از فرهنگ آن‌ها، آهنگ‌های آشنای کلاسیک (مانند «قصیده‌ی شادی» بتهوون)، یا موسیقی محبوب آشنا باشند.

بینون همچنین فکر می‌کند خوب است که موسیقی جدید را درج کنند. ما عمدتاً از موسیقی عامه پسند از دهه 1940 تا 1990 برای ترویج خاطرات و همچنین بازیابی خاطرات استفاده کردیم، اما همچنین از موسیقی کرال استفاده کردیم.

آهنگ های آشنای بررسی شده در پروژه کر بین نسلی عبارتند از:

• “You’ll Never Walk Alone” / "هرگز تنها قدم نخواهی زد"
• “Moon River” / "رودخانه ماه"
• “Over the Rainbow” / "بر فراز رنگین کمان"
• “Chattanooga Choo-Choo” / "چاتانوگا چو چو"
• “Carol of the Bells” / "سرود زنگ ها"
• a medley from “The Sound of Music” / ترکیبی از "صدای موسیقی"

وقتی صحبت از گوش دادن به موسیقی به میان آمد، آزمایشات بالینی اغلب از موسیقی کلاسیک غربی استفاده می‌کردند.

نمونه های خاص شامل موارد زیر شده است:

• Mozart’s “Sonata for Two Pianos in D major, K. 448”
• Pachelbel’s “Canon in D”
• “Spring” from Vivaldi’s “Four Seasons”

آیا موسیقی درمانی برای افراد مبتلا به آلزایمر یا زوال عقل مضراتی دارد؟

مانند بسیاری از روش های درمانی، موسیقی درمانی با خطراتی همراه است. برخی از افراد ممکن است افزایش اضطراب ناشی از مشارکت فعال در موسیقی را تجربه کنند.

انتخاب موسیقی اشتباه نیز ممکن است باعث شود که گوش دادن به موسیقی نتایج منفی به همراه داشته باشد. خطرات احتمالی عبارتند از:

• تحریک بیش از حد
• اضطراب یا سردرگمی
• ایجاد خاطرات منفی